معرفی کوتاه نمین شهر فرهنگ و ادب.
اسم نمین به خاطر این است که در قدیم نمین در منطقه‌ای جنگلی و پوشیده از درخت بوده و چون به دریا نیز نزدیک بوده هوا رطوبت بالایی داشته از این رو اسم این شهر را نمین یعنی مرطوب گذاشته‌اند.
نمین دارای گردشگاههای طبیعی و بسیار زیبایی برای عموم است. چشمه‌هایی با آب گوارا و سرد، زمین‌های پوشیده از گل و گیاه و منطقه جنگلی را درختان فندق گیلاس و ازگیل پوشانده که فندق آن مشهور است.
مهمان نوازی یکی از آداب و عادات پسندیده ی مردم با فرهنگ نمین است. و گردشگاه های کم نظیر آن زبان زد خاص و عام است.
شهرستان نمین در قسمت شرقی اردبیل قرار دارد. جمعیت آن طبق آمار 1378 برابر 73158 نفر می باشد در حاشیه غربی دریای خزر- ارتفاع از سطح دریا 1500 متر می‌باشد آب و هوایی معتدل، زمستانهای سرد و تابستان با هوای ملایم. دارای جنگل‌های طبیعی فندق در شرق و جنوب نمین و باغات میوه فراوان است و فاصله آن تا اردبیل 25 کیلومتر می‌باشد. طبق شواهد موجود در کتب تاریخی و آثاری که از دل خاک بیرون آمده نشان می‌دهد که 9000 سال پیش از میلاد زمانی‌که بسیاری از شهرهای فعلی وجود خارجی نداشته‌اند در این منطقه قبایلی با تمدنهای درخشان سکونت داشته‌اند.
اسم نمین به خاطر این است که در قدیم نمین در منطقه‌ای جنگلی و پوشیده از درخت بوده و چون به دریا نیز نزدیک بوده هوا رطوبت بالایی داشته از این رو اسم این شهر را نمین یعنی مرطوب گذاشته‌اند.
نمین دارای روستاها و دهستان‌هایی در اطراف آن است که اسامی آنها عبارتند از: قشلاقچایی، عنبران، دودران، میناباد، میرزانق، کله‌سر، گرده، خانقاه علیا و سفلی، جله کران، سولدرق، خشه حیران، دولت‌آباد، سیف‌آباد، ویلگیج، نوده، سلوط، سولا، خان‌کندی، جید،ننه کران، قره چناق، گللو، پته خور، جیگرکندی، بیله‌سوار و...
نمین دارای گردشگاههای طبیعی و بسیار زیبایی برای عموم است. چشمه‌هایی با آب گوارا و سرد، زمین‌های پوشیده از گل و گیاه، در شمال قریه آرپاتپه منطقه جنگلی با درختان فندق، گیلاس و ازگیل وجود دارد که فندق آن مشهور است.
از مهمترین محصول کشاورزی نمین گندم، جو، عدس و علوفه دامی است. محصول گندم بسیار مرغوب است و علوفه دامی به اندازه کافی و برای هر روستایی به اندازه نیاز وجود دارد و به‌دست می‌آید به‌طوری که اهالی و دامداران نیازی به خرید علوفه ندارند و خودشان آن را کشت می‌کنند.
محصولات درختی و باغداری در نمین گوجه‌درختی، آلبالو، گیلاس، گلابی، سیب، میوه به، گردو و سایر میوه‌ها نیز کم و بیش وجود دارد. فصل برداشت میوه ها معمولاً مرداد ماه است.
زنبورداری در نمین رونق خوبی دارد و عسل خوبی هم به‌دست می‌آید کندوها در باغچه‌ها نگهداری می‌شوند و زنبورها از شهد گلها و گیاهان طبیعی تغذیه می‌کنند و عسلی که از این کندوها برداشت می‌شود از بهترین نوع بوده دارای عطر و مزه مطبوعی است.
بر اساس کتابهای تاریخی و آثاری که از زیر خاک بیرون آورده شده و همچنین نشانه هایی که هم اکنون موجود است. 9 هزار سال قبلاز میلاد تمدن های درخشانی در حاشیه غربی دریای خزر وجود داشته است. و قبایلی در حاشیه شمالی رود ارس و منطقه نمین، آستارا و تالش بادارا بودن فرهنگ و آداب و رسوم مشابهی سکونت داشته اند. قبل از ورود مادها به ایران مردمانی در این منطقه زندگی می کردندکه به نام «کادوسیان» نامیدهمی شدند کادوسیان با مادها برخورد نظامی داشتند و کوروش پادشاه هخامنشی توانست به سرزمین آنها وارد و با آنها متحد شود.
ازابنیه های ابتدایی که با تخته سنگ های بزرگ و بدون استفاده از ملات ساخته شده با نام عمومی «دلمن » شناخته می شود ( «دلمن» نوعی ساختمان ابتدایی عهد برنز که با تخته سنگ های بزرگ ساخته می شد.) و نمونه هایی از آن هم اکنون در منطقه چای قوشان، لولوسنگری، خانقاه علیا، چوبان یوردی و قرمزلیق جنوب غربی نمین وجود دارد.
این اتاقها با ابعاد تقریبی 4 ×2 متر از تخته سنگ هایی به ارتفاع 5/1 متر که دیوارهای آن را تشکیل می دهد و سقف آنها را تخته سنگی بزرگ پوشانده ساخته شده و اطراف آن برای حفاظت از سرما با خاک پوشانده شده و اطراف آن با شعاع بزرگتری با سنگ چین دیگری احاطه شده که محیط بسته ای را دراطراف این اتاق ها بوجود آورده است.
نمونه های دیگری از این دلمن ها در آستارا یافت می شود که ابعاد آن 12×18 متر وبجای اک اتاق چند اتاقک در مرکز دارد در نزدیکی لنکران نیز دلمن های مشابهی وجود دارد این دلمن ها شباهت زیادی با دلمن های نمین دارد و برخی از این دلمن ها متعلق به عهد برنز است.
نمین بهشت گمنام ، باز مانده از عصر برنز نمین از زیباترین شهر های استان اردبیل به شمار می رود. موقعیت جغرافیایی این شهر به گونه ای است که در اطراف آن کوه ها و جنگل ها زیاد است و همچنین دریای خزر در نزدیکی آن قرار دارد در لغت نامه دهخدا در برابر واژه ی نمین چنین آمده که چون هوای این شهر به علت جنگلی بودن ارتفاعات اطراف آن و به علت نزدیکی به دریای خزر بسیار مرطوب است بدین سبب این شهر را «نمین» یعنی نم دار و مرطوب نامیده اند. این منطقه سال 1375 به شهرستان تبدیل شد. نمین شهر آلبالو است باغ های آلبالو و باغ های آلوچه با چنار های سر به فلک کشیده در گستره ای وسیع از سر سبزی و گیاهان گوناگون با گل های رنگارنگ و ... از نمین نمادی از بهشت ساخته است. وجود «دلمن» ها در اطراف نمین نشاندهنده ی تمدن هایاولیه در این مناطق است. دلمن ها مربوط به عهد برنز است. پیشینه ی تاریخی بر اساس کتابهای تاریخی و آثاری که از زیر خاک بیرون آورده شده و همچنین نشانه هایی که هم اکنون موجود است. 9 هزار سال قبلاز میلاد تمدن های درخشانی در حاشیه غربی دریای خزر وجود داشته است. و قبایلی در حاشیه شمالی رود ارس و منطقه نمین، آستارا و تالش بادارا بودن فرهنگ و آداب و رسوم مشابهی سکونت داشته اند. قبل از ورود مادها به ایران مردمانی در این منطقه زندگی می کردندکه به نام «کادوسیان» نامیدهمی شدند کادوسیان با مادها برخورد نظامی داشتند و کوروش پادشاه هخامنشی توانست به سرزمین آنها وارد و با آنها متحد شود. ازابنیه های ابتدایی که با تخته سنگ های بزرگ و بدون استفاده از ملات ساخته شده با نام عمومی «دلمن » شناخته می شود ( «دلمن» نوعی ساختمان ابتدایی عهد برنز که با تخته سنگ های بزرگ ساخته می شد.) و نمونه هایی از آن هم اکنون در منطقه چای قوشان، لولوسنگری، خانقاه علیا، چوبان یوردی و قرمزلیق جنوب غربی نمین وجود دارد. این اتاقها با ابعاد تقریبی 4 ×2 متر از تخته سنگ هایی به ارتفاع 5/1 متر که دیوارهای آن را تشکیل می دهد و سقف آنها را تخته سنگی بزرگ پوشانده ساخته شده و اطراف آن برای حفاظت از سرما با خاک پوشانده شده و اطراف آن با شعاع بزرگتری با سنگ چین دیگری احاطه شده که محیط بسته ای را دراطراف این اتاق ها بوجود آورده است. نمونه های دیگری از این دلمن ها در آستارا یافت می شود که ابعاد آن 12×18 متر وبجای اک اتاق چند اتاقک در مرکز دارد در نزدیکی لنکران نیز دلمن های مشابهی وجود دارد این دلمن ها شباهت زیادی با دلمن های نمین دارد و برخی از این دلمن ها متعلق به عهد برنز است. نمین یک منطقه جنگلی است و برای جوامع اولیه که از راه شکار و جمع آوری میوه زندگی میکرده اند محل سکونت مناسبی بوده است. دورهدوم پس از سقوط ساسانیان و تشکیل حکومت های اسلامی درایران، سرزمین کادوسیان بنام «طیلیسیان » شناخته شده است آثار باقی مانده مربوط به پیشاز میلاد در نمین نشانگر تمدنی است که دراین مقطع تاریخی در این منطقه وجود داشته است. آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری شهرستان نمین : 1- جاده کوهستانی و جنگلی حیران به طول 35 کیلومتر 2- منطقه سرسبز و جنگلی شاله دره یا شغاله دره با آثار برجای مانده از شنیدان قلعه سی از خروجی تونل تا منطقه میناباد 3- آرامگاه باباروشن در 6 کیلومتری شرق نمین و 2 کیلومتری روستای خشه با دره ای سرسبز و جنگلی، چشمه آبمعدنی و درخت بلوط کهنسال 4- مساکن اولیه انسانها به نام دلمن در یک کیلومتری شمال نمین حدفاصل روستاهای میناباد و میرزانق و همچنین منطقه قرمزلیق و چوپان یوردی تپه ای مشرف به خانقاه علیا 5- مقبره شیخ بدرالدین در شهر نمین 6- پیکره طبیعی انسانی به نام باباداود یا ده ده قورخو بالاتر از روستای عنبران 7- جنگل و منطقه توریستی فندقلو در حدود 25 کیلومتری شمال اردبیل و 6کیلومتری نمین بااماکن تفریحی، استراحتی و پذیرائی و مناظر طبیعی جنگلی و مرتعی با پوشش گیاهی بیش از 92 گونه 8- مقبره پیرلنگ در ننه کران 9- آبهای معدنی قره چناق در روستای قره چناق، مشه سوئی بعد از عبور از روستای گلیده و گذشتن از قوشادگرمان به مشه سوئی می رسد، گرده سوئی نزدیک روستای گرده در غرب نمین 10-روستای عنبران با آب و هوای خوب و طبیعت سرسبز و زیبا و مردمانی شافعی مذهب سنی و زبان طالشی که محل تولید و بافت عمده بهترین نوع گلیم می باشد. 11- تپه های باستانی مربوط به هزاره های قبل از میلاد در روستاهای حومه
آثار به‌دست‌آمده در حفاری‌های صورت گرفته در اردبیل، نشان از حیات در دوره مفرغ را به‌اثبات می‌رساند. آثار به‌دست‌آمده شامل شمشیرهای مسی، خنجرهای مختلف، تیر و سرنیزه، حلقه برای گرفتن زه کمان و تیردان‌های مسی، از نوع تبری که در لرستان پیدا شده و باستان‌شناسان، تاریخ آن را قریب سه‌هزارسال قبل ازمیلاد معین کرده‌اند، در ناحیه اردبیل نیز پیداشده‌است؛ چون این اشیا ازمفرغ‌های به‌دست آمده لرستان ساده‌ترند، این امر قدمت اردبیل را فراتر هم می‌برد. باستان‌شناسان در یکی از گورها تعدادی مهره عقیق، لاجورد، شیشه، یک دکمه طلا و سفال به دست آورده‌اند.بقایای معماری عصر مفرغ را به دست آورند. این بقایا از دوره‌های عصر آهن 2 و 3 و نمونه‌هایی از دوره‌های اشکانی، ساسانی، سلجوقی و اوایل دوره اسلامی هستند. این نوع معماری بسیار شناخته شده است و در بسیاری از نقاط دنیا به ویژه در معماری شرق ترکیه بسیار دیده شده‌است.
در دیگر کاوش‌ها درمنطقه? گیلوان اردبیل مواردی به شرح ذیل کشف گردیده‌اند:
موضوع قابل توجه در گورهای عصر آهن تدفین‌های دسته جمعی است که در گورهای این عصر بی نظیر است که این موضوع نشان از همان تداوم فرهنگی از عصر مفروغ جدید تا عصر آهن است. سازه‌های گورهای گیلوان از نوع سازه‌های چاله‌ای‌است و تدفین اسکلت‌ها به صورت چمباتمه‌ای انجام شده‌است. جهت قرار گیری سر این اسکلت‌ها نشان دهنده? این مطلب است که: اجسادی که در صبح دفن شده‌اند سرشان به طرف شرق و آن‌هایی که در ظهر دفن شده‌اند، سرشان به طرف جنوب بوده‌است.
از اشیایی که همراه با اسکلت‌ها به دست آمده می‌توان به: خنجر، سرنیزه و پیکان در گور مردان و سنجاق سینه، مهره‌های تزئینی، پولک و ... در گور زنان اشاره کرد.
به گزارش بی باک، موزه باستان شناسی اردبیل یکی از موزه‌های تخصصی کشور بوده و با برخورداری از غنای آثار به نمایش گذاشته شده، روایتگر تاریخ و تمدن یک میلیون ساله ای است که به عقیده کارشناسان قدیمی ترین تاریخ اکتشافات باستان شناسی محسوب می شود.
این موزه از سال 87 در مساحتی بالغ بر هزار و 700 متر مربع در دو طبقه و در بافت تاریخی و مجموعه جهانی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی تجهیز و فعالیت خود را آغاز کرده است.
اشیاء به نمایش گذاشته شده در این موزه حاصل کاوش های باستان شناختی متعدد در محوطه‌ها و قبور باستانی استان اردبیل و نیز یافته های اتفاقی است. این آثار از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی را شامل می شود.
از جمله این آثار ظروف و مجسمه های حیوانی از جنس سفال مربوط به هزاره اول قبل از میلاد، ظروف سفالی لوله دار عصر آهن با نقوش کنده انسانی محوطه باستانی شهریری مشگین شهر، سنگ قبرهای دوره صفویه مربوط به شهدای جنگ چاداران و... است.
ظروف سفالی منقوش سبک اردبیل، اسگرافیاتو، فقاع، چینی های آبی و سفید عصر صفوی، خمره های سفالی، ظروف شیشه ای دوران تاریخی و اسلامی، ظروف زرین فام، اشیاء فلزی با کابری های مختلف رزمی و آیینی از دوران پیش از تاریخ تا اسلامی از دیگر آثار به نمایش درآمده در این موزه است.
همچنین بخشی از این موزه به نمایش سکه های کشف شده از استان از جمله سکه های منحصر بفردی از سکه های طلای بیزانس، اوایل اسلام و سکه های نفره متعلق به شاهان صفوی تعلق دارد.
بازسازی سایت باستان شناسی قلعه بوینی یوغون در موزه
یکی از مهمترین بخش های موزه باستان شناسی اردبیل سایت باستان شناسی قلعه بوینی یوغون در روستای کورعباسلو است. منطقه‌ای که مطالعات تاریخ آن را به عصر آهن رسانده و هم اکنون اسکلت زنی که به شکل جنینی آرمیده در این سایت به نمایش گذاشته شده است.
به گفته سرپرست امور موزه های استان اردبیل قلعه بوینی یوغون به مانند بسیاری از قلعه‌های نظامی و تاریخی اردبیل در زمان اشکانی رونق داشته است.
فردین عینی در گفتگو با خبرنگار مهر یکی از دلایل توجیه این مسئله را افزایش جمعیت و پشتیبانی منطقه در جنگ های ایران و روم می داند و با بیان اینکه قلعه بوینی یوغون هم کاربرد نظامی و هم مسکونی داشته است، اضافه کرد: اسکلت زن در موزه باستان شناسی متعلق به دوره پیش از تاریخ تا شکل گیری اسلام است.
وی تاکید کرد: علت دفن با اشیا به نوعی اعتقاد به معاد و بازگشت به زندگی دیگر است و به همین دلیل اشیایی برای استفاده مجدد با مرده دفن می شده است.
سرپرست امور موزه های استان دفن به شکل جنینی را بازگشت انسان به آغوش زمین مادر می داند و تاکید دارد که تمامی تفاسیر بر اساس اندیشه انسان امروز است و رموز اندیشه انسان های اولیه به صورت کامل کشف نشده است.
به گفته وی اگر زمان مرگ فرد قبل از ظهر بود روبه شرق و خورشید، اگر بعد از ظهر رو به غرب و اگر شب زمان مرگس بود به پشت و رو به ماه دفن می کردند.
نمایش 327 اثر از تاریخ چهار هزار ساله
موزه باستان شناسی اردبیل علاوه بر اینکه باستان شناسی قابل توجهی از خطه این منطقه را به نمایش گذاشته است، 327 اثر از چهار هزار سال قبل تا دوره قاجار را نیز در خود جای داده است.
آثاری که با مجموعه آثار موجود در انبار موزه رقم قابل توجهی را شامل می شود. این موزه یا این ویژگی ها امروز سهم قابل توجهی در معرفی آثار تاریخی استان دارد.
سرپرست امور موزه های استان با تاکید بر این اهمیت تصریح کرد: سفال و ریتون های چهار هزار ساله، سنگ استل مکتب پیرازمیان، چینی های موزه چینی خانه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و سکه های بیزانس که از طریق تجار به اردبیل رسیده است از جمله آثار این مجموعه است.
آثار شیشه‌ای موزه باستان‌شناسی بی همتا است
وی شاخصه این موزه را اشیا شیشه ای آن عنوان کرد که در تعداد و تنوع قابل توجه است و افزود: این تعداد شی شیشه ای که به صورت سالم اکتشاف شود در هیچ موزه ای مشابه نداشته و می توانیم با موزه آبگینه نیز رقابت کنیم.
به گفته عینی اشیا جمع آوری شده از تمامی نقاط استان بوده و به ویژه به دلیل تنوع و تراکم ریتون و اشیا سفالی در مشگین شهر و منطقه مغان آثار قابل توجهی از این شهرستان ها به نمایش درآمده است.
نمایش میراث فرهنگی بشر با قدمت یک میلیون سال
اما مهمترین بخش این موزه که در حال تکمیل است، آثار کشف شده از بررسی های هیئت باستان شناسی روسی در سال های 83 تا 84 از حوزه رود قزل اوزن به عنوان مهمترین منبع آبی اردبیل است.
گزارش هیئت روس تائیدی بود بر وجود اشیا سنگی و دست ساز که متعلق به اولین فرهنگ سکونت بشر بر روی کره زمین در یک میلیون سال قبل است. تا جایی که بعد از بررسی سطح الارض منطقه نوبت به بررسی رگه های زمین رسید تا بافت سطحی زمین را که در طول هزاره ها تغییر یافته مورد آزمایش قرار دهد.
عینی در این خصوص با بیان اینکه قدمت آثار حوزه قزل اوزن قدیمی ترین اکتشافات کشور محسوب می شود، تصریح کرد: از طریق ابزارها و نحوه ساخت آن می توان اندیشه انسان های اولیه را مورد مطالعه قرار داد.
موزه اردبیل دارای بیشترین آمار بازدید در بین موزه‌ها
وی همچنین با اشاره به بازدید گردشگران از این موزه تصریح کرد: موزه باستان شناسی اردبیل در بین موزه ها و نیز برخی از آثار تاریخی استان، به دلیل تنوع و جاذبه تاریخی و فرهنگی بیشترین بازدید را دارد.
سرپرست امور موزه های اردبیل با بیان اینکه این استان در شهرستان های دیگر از جمله مشگین شهر، خلخال، نمین و نیر نیز موزه باستان شناسی دارد، اضافه کرد: برای رونق موزه ها اغلب آثار کشف شده در موزه شهرستان ها بومی نگه داری می شود.
وی تاکید کرد: آثار شاخص و نمونه هایی که از نظر قدمت، نظریات علمی و مطالعات باستان شناسی بی نظیر است در برخی مواقع به مرکز استان ارسال می شود.
گردشگران می توانند با مراجعه به مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی علاوه بر بازدید از این مجموعه بی نظیر از بازارچه صنایع دستی، موزه ختایی و موزه باستان شناسی استان نیز دیدن کنند.
